در حال حاضر سرمایه گذاری خارجی یکی از مهم ترین موضوعات هر کشوری است. یکی از قوانین سرمایه گذاری خارجی در ایران، قانون حمایت ازسرمایه گذار خارجی (فیپا) است که براساس آن آیین نامه ای برای حمایت و تشویق برای سرمایه گذاران خارجی در ایران در نظر گرفته شده است. ارتباط با سرمایه گذاران خارجی یکی از روش های مناسب برای آشنایی با سرمایه گذاری در خارج از ایران می باشد. در این مقاله به بررسی شرایط و قوانین سرمایه گذاری، مزایای سرمایه گذاری خارجی در ایران و آمار سرمایه گذاری خارجی در ایران می پردازیم.
شرایط و قوانین سرمایه گذاری در ایران
یکی از مهم ترین شرایط سرمایه گذاری خارجی در ایران مدت اقامت و میزان حداقل سرمایه یا سپرده است که در سال ۱۳۹۸ قانونی مبنی بر میزان اقامت و میزان سرمایه گذاری به تصویب رسیده بود در حال حاضر مدت اقامت از۳ سال به ۵ سال و میزان سپرده گذاری از ۲۵۰ هزار دلار به ۹۰ هزار یورو کاهش یافته است.
لازم به ذکر است که در قانون حمایت از سرمایه گذار خارجی هیچ محدودیت قانونی از قبیل؛ روش سرمایه گذاری، سهم سرمایه، بازگشت سود و روابط داخلی بین شریکان یک طرح سرمایه گذاری در آن وضع نگردیده است.
مجوز سرمایه گذاری خارجی با تصویب هیأت و با تأیید و امضای وزیر امور اقتصادی صادر می شود. کشور هایی که توسعه یافته هستند و دارای سرمایه بسیار می باشند و از آن برای سرمایه گذاری استفاده می نمایند. از طرف دیگر در بسیاری از کشورهای جهان به دلیل ناکافی بودن منابع داخلی برای سرمایه گذاری تمایل به جذب سرمایه گذاری خارجی دارند.
تاریخچه سرمایه گذاری در ایران
در سال ۲۰۰۰ کشور ایران مقرارات سرمایه گذاری را پیاده سازی کرد و در سال ۲۰۱۱ از لحاظ رقابت پذیری در بین ۱۴۲ کشور رتبه ۶۲ قرار گرفت و از نظر جذب سرمایه گذار در رتبه شش جهانی قرار گرفت. این سرمایه گذاران بیشترین فعالیت خود را در حوزه نفت و گاز، مس، مواد غذایی و دارو آغاز کرده اند و از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۹ چیزی حدود ۵۸.۹ میلیارد دلار جذب کرده است. در این حجم از سرمایه گذاری استان های بوشهر و خوزستان بیشترین سهم را دارا هستند و بعد از آن استان های فارس، گیلان، تهران، کرمان، مازندران و آذربایجان غربی جذب سرمایه گذاری خارجی قرارگرفته اند.
فعال ترین کشورهای سرمایه گذار که می توان نام برد شامل؛ آلمان، نروژ، بریتانیا، فرانسه، ژاپن، روسیه، کره جنوبی، سوئد و سوئیس می باشد.
درحال حاضر ۸۵ درصد از سرمایه گذاری به بخش صنعت، معدن و تجارت اختصاص داده شده است و سهم کل اقتصاد کشور تنها ۱۵ درصد بوده است.
به دلیل شرایط نامطلوب و تحریم های بین المللی، سرمایه گذاری خارجی با موانع بسیاری که بر سر راه آن می باشد در سطح پایین قرار گرفته است.
انواع سرمایه گذاری خارجی در ایران
دسته بندی سرمایه گذاری براساس دو مبنا انجام می پذیرد. مبنای اول شخصی است که سرمایه گذاری می کند و مبنای دوم روش سرمایه گذاری است.
- سرمایه گذاری عمومی خارجی: این نوع توسط دولت و برای حیات اقتصادی کشور.
- سرمایه گذاری خصوصی خارجی: یکی از منابع مهم تأمین مالی محسوب می شود و از ویژیگی مهم آن عدم دخالت دولت.
روش درخواست سرمایه گذاران خارجی
سرمایه گذاران خارجی که می خواهند در ایران براساس قانون حمایت از سرمایه گذاری خارجی در ایران، سرمایه گذاری کنند در مرحله اول باید درخواست سرمایه گذاری خود را به صورت فرم درخواست (در سایت اینترنتی سازمان) است پر نموده و ارائه دهند. این فرم توسط سازمان سرمایه گذاری دریافت و مورد پیگیری قرار می گیرد.
مزایا و تسهیلات برای سرمایه گذاران خارجی در ایران
یکی از مزایای سرمایه گذاری خارجی در ایران، برخورداری از حقوق، حمایت ها و تسهیلاتی برابر سرمایه گذار داخلی می باشد که در ماده ۸ قانون آمده است. تعدادی از مزیت های سرمایه گذاری خارجی در ایران به شرح زیر می باشد:
- ارائه روا دید اقامت ۵ ساله در ایران برای سرمایه گذاران خارجی که شامل: مدیران، کارشناسان و بستگان درجه یک یک شخص سرمایه گذارو همچنین دادن روا دید مجدد.
- جابه جایی آزادانه اصل سرمایه و سود ناشی از سرمایه گذاری به بیرون از کشور.
- در صورت ملی شدن طرح سرمایه گذار خارجی، به سرمایه گذار خارجی خسارت داده می شود.
- سرمایه گذار خارجی می تواند به صورت صد درصد طرح سرمایه گذاری شده را در اختیار داشته باشد.
- برای راهنمایی پذیرش سرمایه گذاران خارجی در ایران و ارتباط با مدیر کل دفتر سرمایه گذاری خارجی و برای اطلاع از قوانین مربوط به سپرده گذاری و آیین نامه اجرائی تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی و نحوه برخورداری از خدمات مذکور، به پایگاه اینترنتی مراجعه کنند.
راهکارهای جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران
سرمایه گذاری خارجی طی دو دهه ی اخیر رشد چشم گیری در دنیا داشته است. تلاش های چشم گیری برای افزایش آمار سرمایه گذاری خارجی در ایران انجام گرفته است. راهکارهای افزایش میزان سرمایه گذاری خارجی، مزایا و فواید آن در ایران تا به حال شناسایی شده است، اما به مسئله کیفیت آن کمتر توجه شده است.
- به سرمایه گذاران خارجی فقط به عنوان ابزاری برای تأمین مالی نگریسته نشود.
- برای انتقال فناوری، تجهیزات و ظرفیت های آن از خارج ایجاد شود.
- سیاست های که برای انتقال فناوری است گزینش و دستاورد های داخلی در مقابل شرکت های خارجی حفظ شود.
- در خصوص سرمایه گذاری خارجی، ملاحظات فرا اقتصادی و با الگو برداری از کشورهای موفق در نظر گرفته شود.
نکات کلیدی درمورد جذب سرمایه گذار:
- از سرمایه گذارانی که در کارشان موفق هستند راهنمایی بخواهید و به وسیله ارتباط با سرمایه گذاران خارجی کیفیت کار خود را بالا ببرید.
- داشتن شریک با استعداد و خطر پذیر که باعث موفقیت شما خواهند شد.
- مشخص کردن نحوه و زمانی که سرمایه آن ها برگردانده می شود.
- تعداد مشتریان و ارتباط با آن ها را به اشتراک بگذارید.
- برای جذب سرمایه گذار باید از روش آنلاین هم استفاده کنید تا با کشور های دیگر هم در تعامل بود برای کسب وکار خود سرمایه گذار خارجی جذب نمایید.
متأسفانه در ایران شرایط کافی برای جذب و ورود سرمایه خارجی برا ی توسعه اقتصادی کشور وجود ندارد و به خاطر تحریم های بین المللی و محیط نامناسب کسب و کار از توجه سرمایه گذاران کاسته شده است. می توان گفت برداشت و درک نادرست مدیران و نبود تجهیزات و همچنین نبود ظرفیت های جذب صحیح از موانع جذب سرمایه گذار است و این موارد باعث می شود تا آمار سرمایه گذاری خارجی در ایران کاهش یابد .
بنابراین بهتر است مدیران و وزیران اقتصادی کشور به این موارد توجه داشته و آن ها را مورد بررسی قرار دهند و نه تنها آن ها را به عنوان سرمایه و تأمین مالی، بلکه باعث انتقال فناوری بین شخص سرمایه گذار از کشور دیگر و کشورمان خواهد شد.
